Basınçlı Hava ve Özellikleri – Bölüm 2

Havanın atmosfer basıncında bazı özelliklerini ve genel olarak havanın temel özelliklerinden önceki yazılarımızda bahsetmiştik. Basınçlı hava ve özellikleri yazı dizimizin ikinci bölümünde nemli havanın detaylarını ve yoğunluk, özgül ağırlık ve sıkıştırılabilir-sıkıştırılamaz akış ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşacağız.

Nemli Hava

Nemli havanın, kuru hava ile su buharının karışımı olarak iki bileşenden meydana geldiği kabul edilir. Temel kavramlar şöyledir:

  • Doymuş Hava
    Nemli hava içindeki su buharı, doyma basıncı ve doyma sıcaklığında bulunuyor ise, bu durumda havaya “doymuş hava” adı verilir. Daha basit şekilde; doymuş hava, bulunduğu şartlarda içine alabileceği en yüksek miktarda su buharını içerisine almış ve daha fazla o şartlar içinde su buharı alamayan hava demektir.
  • Kuru Termometre Sıcaklığı
    Nem ve güneş radyasyonu etkisi olmaksızın herhangi bir sıcaklık ölçme elemanıyla ölçülen sıcaklıktır.
  • Yaş Termometre Sıcaklığı
    Termometre haznesi etrafına ıslak pamuk veya keçek sarılmak suretiyle ölçülen sıcaklıktır.
  • Çiğ Noktası Sıcaklığı
    Nemli hava sabit basınçta soğutulduğunda, içindeki su buharının yoğuşmaya başladığı andaki sıcaklıktır. (Çiğ noktası ölçüm cihazlarımız ile ilgili bilgi için tıklayınız.)
    • Çiğ noktası sıcaklığının (Tçiğ) T-s diyagramında gösterilişi:
  • İzafi (Bağıl) Nem (ф): İzafi nem, havanın içerisindeki su buharı kütlesinin, havanın aynı sıcaklıkta alacağı maksimum su buharı kütlesine oranıdır. Doyma durumundan uzaklığı tanımlar.

    Buna göre;
    ф=0            ise kuru hava (içinde hiç su buharı bulunmayan hava)
    0<ф<1        ise doymamış hava
    ф=1             ise doymuş hava olarak ifade edilir.İzafi Nem Tarifi:
  • Özgül Nem: Hava içinde su buharı kütlesinin kuru hava kütlesine oranına denir.

Yoğunluk (r), Özgül Ağırlık (n), Sıkıştırılabilir-Sıkıştırılamaz Akış

Yoğunluk, birim hacmin kütlesi olarak tanımlıdır.

Özgül hacim ise yoğunluğun tersidir. Yani birim kütlenin hacmi olarak ifade edilir.

Yoğunluğun değişimine göre akışlar, sıkıştırılabilir veya sıkıştırılamaz olarak sınıflandırılabilir. Sıkıştırılamaz ifadesi aslında bir yaklaşımdır ve akış esnasında yoğunluk yaklaşık olarak sabit kalıyorsa akışın sıkıştırılamaz olduğu kabul edilir. Sıvıların yoğunluğu yaklaşık olarak sabittir ve bu yüzden sıvı akışları genellikle sıkıştırılamaz kabul edilir. Buna karşılık gazların sıkıştırılabilirliği oldukça fazladır. 0.01 atm’lik basınç farklı, atmosferik şartlardaki havanın yoğunluğunda yaklaşık %1’lik değişime neden olur.

Basınçlı hava ve özellikleri yazı dizimizin bir sonraki bölümünde Basınç ve Sıcaklık konularını ele alacağız. Önceki yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Bilgiler için faydalanılan kaynaklar:
Basınçlı Hava Sistemlerinde Enerji Verimliliği El Kitabı – BUSİAD Yayınları – 2016
Yiğittaşlar Endüstriyel Filtrasyon ve Basınçlı Hava Sistemleri Seminer Kayıtları – 2018

TOP